Panglaris
Cerpen Bahasa Jawa: Soto Angkringan
“Anyar ya mas
nang kene, aku bola bali liwat kene lagi wae ngerti ana angkringan nang papan
kene?”
Paimin sing
lagi ndingkluk ngantuk-antuk mak jenggerat kaget. Sanajan isih sore nanging
thenguk-thenguk nunggu wong tuku ora teka-teka njalari ngantuk. Dadi dheweke
kaget nalika ana pawongan neng ngarep rahine lagi mangan cakar.
“Ohhhh, nggih
pak, nembe seminggu wonten mriki.”
“Kok sepi
ngene mas. Iki, enak tenan iki cakare. Masak dhewe iki, Mas,” pitakone karo ora
leren olehe ngrumuti cakar.
“Masak
piyambak, Pak.”
“Enak tenan
iki mas, menawa akeh sing ngerti angkringanmu iki mesthi ramene. Cakar iki bisa
dadi jalaran ngramekake angkringanmu iki.”
“Niku rak
cakar biasa tha Pak, cakar pithik. Sanes panglaris. Pundi saget ndadosake
kathah tiyang jajan mriki.”
“Maksudku
kuwi ora ngono mas. Sinten asmane sampeyan?
“Kula,
Paimin, Pak.”
“Maksudku ora
ngono, Mas Min. Cakar iki enak. Aku kawit cilik seneng mangan cakar amarga
mangane kudu telaten. Digrumuti siji-siji iki sikil pithik sing cilik-cilik
iki. Merga sikil pithik kuwi ujude kaya oyot wit-witan, ngendikane ibuku biyen,
mengko menawa wis gedhe sikilku bakal pengkuh. Kaya wit- witan kae. Janjane ora
bener. Mung dhek jaman aku cilik, ibuku bisane nukokake lawuh mung sikil pithik
kaya ngene iki. Kuwi sebabe aku seneng mangan cakar nganti umurku samene.
Nganti aku dadi dosen saiki, isih seneng mangan cakar. Menawa arep nemu cakar
lungaku menyang akringan. Ngono, Mas Min, he he he,” bapak kuwi mau cerita
akeh-akeh karo guyonan.
Paimin,
seneng ngrungokake. Guneme bapak kuwi mau isi lan sajake wong pinter. Katon
seka nyandange lan tindak tandhuke.
“Terus niku
wau Pak, bab cakar sing dados panglaris niku wau. Cakare dinapakake, Pak? Napa
dijur alus terus disebarke sekitar mriki napa pripun?”
“Ha ha ha
ha,” bapake malah ngguyu seru. Paimin dadi bingung dhewe.
“Ora ngono,
Mas Min. Menawa mangkono kuwi mau panglaris jamane simbah-simbah. Saiki wis
bedha. Panglarise kudu nututi jaman,” wangsulane bapake.
“ Saiki ngene
wae, Mas. Panglaris sik tak omongke kuwi mau, bakal tak jlentrehake marang Mas
Min. Nanging ora sepisanan wengi iki. Tak omongke sethithik-sethitik ning
lakonana. Mengko tak jamin angkringanmu rame. Piye, saguh ora?”
“Terus
mangkih kula mbayar pinten, Pak? pitakone Paimin.”
“ Ha ha ha
ha,” bapake ngguyu maneh. Malah tambah seru. Katon bungah atine.
“Ora perlu
mbayar. Nanging sampeyan kudu manut lan saguh nglakoni.”
“Nggih pak,
kula manut. Pokoke lantaran dodolan kula laris, kula manut Bapak!”
“Ya wis.
Menawa sampeyan manut karo aku.”
Bapak sing
sajake wong apik trus pinter iku banjur aweh pitutur marang Paimin. Jare
syarate sing sepisanan kudu dilakoni Paimin, Paimin yen bakulan kudu rapi.
Klambi dilebokake, nganggo sepatu. Setlikanan. Sanajan sandhangane ora apik
banget ora ngapa-ngapa. Waton kabeh katon resik lan apik. Ora semrawut. Rambute
kudu Klimis. Sing saiki rada dawa awul awulan kuwi dipotong ndisik. Diminyaki.
Minyak murahan ora ngapa-ngapa, sing penting kena dienggo ngatur rambute.
Uwis ngono,
tambah nganggo wewangen, men sing padha tuku ora semaput mambu kringet kecut.
Bakul angkringan kuwi cedhak karo geni, panas, njalari kringeten. Mengko menawa
sing tuku akeh, kudu mlaku rana rene. Ngeterke wedang lan liya-liyane, mengko
nek ambumu kuwi ora mbetahi, sing padha tuku bisa-bisa bubar kabeh. Kabeh kuwi
mau men sing padha tuku nang angkringan iki ora jijik karo bakule. Disawang
kepenak lan nyenengake. Wong bakulan menawa katon kusut tur mbeyeyet, ora
sumringah, njalari males wong sing arep mampir. Menawa wis kebacut mampir
kapok.
Kuwi mau
syarat sing sepisanan. Paimin sing kepingin mbuktekake panglarise bapake uga
semangat banget. Esuke, sandhangan sing arep dienggo mengko sore, dikumbah.
Awan garing banjur disetlika. Sepatune sing katon wus rada elek diresiki resik.
Dilap nganggo banyu wis dirasa cukup, wong dheweke ora duwe semir sepatu. Kabeh
kuwi mau dicepakake, siap dienggo mengko sore, Ngendikane bapake arep teka
maneh. Arep menehi syarat panglaris liyane.
Bar magrib
bapake teka maneh. Ora mung dhewekan. Bapake nggawa kanca. Wong loro. Paimin
seneng wae, merga saya akeh kanca-kancane bapak kuwi sing diajak moro, berarti
dodolane sansaya akeh sing payu. Paimin mesem.
Bapake teka
meneng wae, langsung mangan cakar, anteng. Sajak nikmati olehe mangan. Sing
ndeleng kana kene malah kancane sing loro kuwi mau. Banjur malah ngajak
tetakonan marang Paimin. Suwe-suwe kok tekan anggone Paimin nyandhang.
“Sampeyan bakul nyentrik, Mas. Walah-walah, lagi saiki aku ketemu karo bakul
angkringan sing rapi kaya ngene, ya ora Mas No,” karo noleh kancane sing siji.
Pawongan kuwi kok sajak ngoda. Paimin meneng wae. Arep wangsulan kok ora ngerti
kudu wangsulan apa, kepriye. Nyandhang kaya mangkana dheweke wis krasa ora
bebas. Rasane wagu, saknyatane ya apik. Mau dheweke sempat ngaca nalika liwat
omah sing kacane riben. Jebul kok dheweke kuwi bagus.
“Ora, Mas,
ora apa apa. Apik kok. Aku seneng ana bakul nyenengake disawang kaya sampeyan
niku. Resik, apik.”
Paimin
wangsulan semu mesem, niki rak kangge nampi panglaris saking Pak niku tho pak,”
Paimin karo ngarahke dagune marang bapake sing lagi anteng mangan sate. Bapake
meneng wae. Kancane sing pitakonan karo Paimin kuwi mau mung ngguya ngguyu,
noleh marang bapake karo nepuk-nepuk pundhake.
Nalika bapake
arep muleh, kancane wis mlaku ngadoh, dheweke nyedhaki Paiman. “Apik mas,
seneng aku. Sampeyan wis manut. Saiki tak kandhani panglaris sawise sampeyan
nglakoni sing sepisan niku.” Bapak kuwi mau banjur ngendika sethithik tapi
diturut tenan karo Paimin, sebab dheweke mikir, mesthi sesuk dheweke teka
maneh, tur nggawa kanca.
Wiwit sesuk,
menawa Paimin dodolan, kabeh kudu resik. Panganane, uga piring lan piranti
liyane.Ngendika mangkana bapake langsung lunga nyusul kanca-kancane. ”Eh mas,
natane sing apik,” Wis karo mlaku, bapake isih merlokake noleh marang Paimin.
Paimin mikir mbokmenawa resik kuwi mau dienggo syarat kanggo nampa panglaris,
dilakoni wae dening Paimin. Sesuke, angkringane Paimin kinclong tenan. Kabeh
barang resik. Ngature barang uga apik. Ora semrawut. Rada wengi, bapake teka
maneh nggawa kanca. Ora suwe disusul karo kancane sing wingi, kancane kuwi mau
ya nggawa kanca liya. Paimin seneng banget. Dodolane mesti cepet enthek.
Bengi kuwi
bapake ngendika maneh marang Paimin. “Mas, Min, iki sesuk angkringanmu mesti
bakal rame. Mas Min mesti butuh papan sing luwih jembar. Mas Min pindah wae,
kae rada ngalor kana kae. Sisih kana kae lho, tembunge karo nduduhi panggon
sing dikarepake. “Papan jembar kae sapunen, resikana. Sesuk, menawa dodolan
karo nggawa klasa. Mengko klasane digelar. dienggo lesehan sapa-sapa sing tuku
nang kene.” Bapake njelaske karepe marang Paimin.
Sawise
tetembungan sing miturut Paimin aji panglaris kuwi, bapake ora langsung melu
kanca-kancane. Malah ngajak Paimin…, dudu, dudu ngajak rembukan. Wong sing
dingendikaake ora ajeg. Ngalor ngidul ora ana judule. Dasar Paimin, dheweke ya
ngrungokake, malah bisa cerita akeh bab sabendinane lan pengalamane. Wong loro
padha omong-omongan nganti suwe. “Sampeyan dasare grapyak kok, Mas Min, kuwi
kudu Mas Min patrapake nang sapa wae sing tuku nang kene. Kabeh sing tuku
disapa. Menawa wis kenal, menawa teka takoni kabare. Uwis, mung kuwi. Kabeh
sing wis dilakoni karo Mas Min kawit tak omongi kae aja ditinggalke. Diugemi
terus, saklawase bebakulan,” pituture bapake. Paimin manthuk-manthuk sinambi
mesam mesem, ning ora kumecap.
“Terus kapan
kula nampi panglarise, Pak?” pitakone Paimin.
Bapake sajak
kaget, banjur ngguyu kepingkel-pingkel. Nanging banjur bapake ngedika,” Wis,
Mas Min, wis tak turunke. Panglaris iku mau ya kabeh sing tak omongke marang
Mas Min, ya kuwi kunci bebakulan.”
Cerpen Bahasa Jawa: Soto Angkringan
http://seindahsenja.wordpress.com/
ARTIKEL TERKAIT:
